Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) bakterią zwaną prątkiem gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis) zakażone jest około jednej czwartej światowej populacji, a sama choroba pochłonęła około 1,6 miliona istnień ludzkich tylko w roku 2021.
Jedyne dostępne obecnie metody leczenia to stuletnia szczepionka, która zmniejsza ryzyko infekcji o 20 proc. i trwająca cztery do sześciu miesięcy kuracja silnymi antybiotykami, która czasami może być nieskuteczna.
Aby pokonać chorobę, konieczne jest jej dokładne zrozumienie, zaś podstawa zrozumienia – to znajomość sekwencji DNA.
Genom jednego ze szczepów gruźlicy, H37Rv, został po raz pierwszy zsekwencjonowany przez naukowców już w roku 1998, ale dotychczas nie udawało się stworzyć dokładnej sekwencji, która zwiększyłaby szanse na wyleczenie choroby.
Teraz dokładnego sekwencjonowania szczepu H37Rv dokonali badacze z Rutgers University (USA) dzięki stworzonemu przez siebie nowatorskiemu narzędziu do „składania” genomu. Bact-Builder integruje dobrze znane narzędzia do składania genomu typu open source w unikalne i przyjazne dla użytkownika narzędzie, które jest swobodnie dostępne na GitHub. Metoda powinna sprawdzić się również w przypadku innych szczepów i różnych rodzajów bakterii.
Poprzez cięcie dużych fragmentów DNA na małe, możliwe do szybkiego zeskanowania fragmenty, a następnie użycie sekwencji referencyjnej, takiej jak H37Rv, w celu prawidłowego dopasowania wszystkich uzyskanych fragmentów danych, naukowcy sekwencjonują obecnie nowe genomy bakteryjne.
Już samo opublikowanie dokładnego genomu szczepu referencyjnego H37Rv umożliwia wykorzystanie go do porównywania z innymi szczepami w setkach badań rocznie. Powinno to znacznie pomóc w badaniach nad gruźlicą, wyjaśniając na przykład dlaczego niektóre szczepy są bardziej zaraźliwe niż inne, powodują poważniejszy przebieg choroby lub sprawiają, że leczenie jest trudniejsze.
Autorzy publikacji (https://doi.org/10.1038/s41467-022-34853-x) mają nadzieję, że dzięki ich pracy naukowcy z całego świata zyskają dostęp do informacji potrzebnych do stworzenia szybszych, skuteczniejszych metod leczenia, a w szczególności w pełni skutecznej szczepionki.(PAP)
Autor: Paweł Wernicki
pmw/ agt/