„Polska jest na etapie przemodelowania systemu energetycznego (…) Jeśli odchodzimy od węgla – wybór był prosty” – podkreślił w poniedziałek Dera, odnosząc się do decyzji o budowie elektrowni atomowych w Polsce i dywersyfikacji dostaw energii. Dodał, że dwa duże reaktory będą budowane we współpracy z firmami z USA i Korei Płd., ale Polska potrzebuje również małych reaktorów.
„Kanada jest liderem tej technologii (…) System będzie o tyle bezpieczniejszy, jeśli uda się je zbudować” – powiedział przebywający w Ottawie Dera podczas zorganizowanego przez Ambasadę RP w spotkania online dotyczącego inicjatyw Kancelarii Prezydenta RP w sprawie pomocy humanitarnej wobec wschodniego sąsiedztwa Polski.
Pierwszy na świecie tzw. mały reaktor modułowy (SMR – small modular reactor) ma zostać zbudowany w elektrowni Darlington w Ontario, przez publicznego, należącego do rządu Ontario operatora Ontario Power Generation, według projektu GE Hitachi (GEH). OPG jest operatorem dwóch z czterech czynnych kanadyjskich elektrowni jądrowych – Darlington i Pickering – oraz 66 elektrowni wodnych. Nowy reaktor ma produkować energię już w 2028 r.
Przebywający w październiku br. w Polsce minister energii prowincji Ontario Todd Smith mówił wówczas w rozmowie z PAP, że budowa bloków jądrowych typu BWRX-300 pozwoli na dekarbonizację i zaspokoi stale rosnący popyt na energię elektryczną. Przypomniał, że w Kanadzie takie same reaktory planuje zbudować Sask Power w prowincji Saskatchewan, gdzie znacząca część energii produkowana jest obecnie z węgla.
W Polsce Todd Smith spotkał się z wiceministrem klimatu Adamem Guibourge-Czetwertyńskim. Tematem były m.in. możliwości współpracy w sektorze energii jądrowej, w szczególności przy rozwoju technologii SMR.
W Polsce zainteresowany budową małych reaktorów modułowych BWRX-300 jest Orlen Synthos Green Energy, a pierwszy reaktor mógłby ruszyć w 2029 r. Synthos Green Energy podpisało ze spółką zależną OPG – Laurentis, porozumienie o współpracy. Laurentis bierze udział w pracach nad projektem w Darlington.
Pod koniec października br. przewodniczący Parlamentarnego Stowarzyszenia Kanada – Europa Francesco Sorbara powiedział PAP po wizycie w Polsce, że to właśnie kwestia bezpieczeństwa energetycznego i dywersyfikacji dostaw są wśród obszarów możliwej współpracy między Kanadą a Polską. Zwrócił jednak wówczas uwagę, że Polska nie ratyfikowała jeszcze CETA, umowy o wolnym handlu między Kanadą a Unią Europejską, podpisanej sześć lat temu.
Z Toronto Anna Lach(PAP)
lach/wr/