Już wcześniejsze dane sugerowały, że w przeszłości w Czerwoną Planetą uderzyło ogromne, masywne ciało, np. asteroida. Na przykład powierzchnia północnej półkuli zwykle znajduje się na niższej wysokości, niż wyżyny występujące często na półkuli południowej. Różnice te tłumaczono właśnie silnym uderzeniem jakiejś kosmicznej skały w miejsce dzisiejszych nizin.
Teraz hipotezę tę wsparły obserwacje najsilniejszego ze znanych trzęsień Marsa.
Wstrząsy, o których donoszą naukowcy nastąpiły w maju br., miały moc 4,7 stopni i trwały przez 4 godziny. W sumie uwolniło się w ten sposób pięć razy więcej energii, niż w czasie największego wcześniejszego trzęsienia.
Jak na ziemskie standardy wstrząs był umiarkowanie silny, ale na tyle mocny, że fale obiegły planetę dookoła. Wcześniej na Marsie nikt tego nie zaobserwował.
Dane o nowym trzęsieniu dostarczyła sonda InSight, która wylądowała na planecie w 2018 roku.
„Zamontowany na lądowniku InSight sejsmometr zapisał tysiące trzęsień Marsa, ale żadne nie było tak silne. Próbnik musiał czekać trzy lata, aby takie zdarzenie zarejestrować” – zwraca uwagę prof. Caroline Beghein, współautorka odkrycia opisanego na łamach magazynu „Geophysical Research Letters” (https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2022GL101508).
„Trzęsienie to wygenerowało innego typu fale, niż poprzednie wstrząsy, w tym dwa rodzaje fal uwięzionych blisko powierzchni. Tylko jedna z takich fal była kiedyś zaobserwowana na Marsie i powstała po dwóch uderzeniach innych ciał, nigdy w trakcie trzęsienia planety” – podkreśla ekspertka.
Analiza sejsmicznych fal może fachowcom ujawnić mnóstwo informacji o wnętrzu planety – podobnie bada się wnętrze Ziemi.
„Zaobserwowane fale mogą wyjaśnić wielowarstwowe skały wulkaniczne i osadowe, które powstały dawno temu albo wyjątkowo potężne zderzenie z innym ciałem, np. z meteorytem” – stwierdza prof. Beghein.
Zebrana o wewnętrznych warstwach planety wiedza może nie tylko odkryć historię Marsa, ale, jak podkreślają eksperci, pomoże również w planowaniu przyszłych misji, także załogowych.(PAP)
Marek Matacz
mat/ agt/