O wykorzystaniu blockchain w polskich przedsiębiorstwach oraz o perspektywie rozwoju tej technologii nad Wisłą mówi Maciej Krasowski, jeden z założycieli BinarApps, polskiej spółki tworzącej produkty cyfrowe dla firm, entuzjasta technologii blockchain i rozwiązań otwartej bankowości.
1. Choć początki technologii blockchain sięgają 20 lat wstecz, trudno nazwać ją popularnym rozwiązaniem w sektorze MŚP. W jaki sposób firmy z tego sektora wykorzystują blockchain w swojej działalności?
Rzeczywiście, raczej nie można powiedzieć, że łańcuch bloków opanował ten obszar, co może wynikać zarówno z niedostatecznej edukacji w tym zakresie, obawy przed, mimo wszystko, dość kontrowersyjną technologią, czy braku finansowania. Z drugiej strony, mamy małe i średnie przedsiębiorstwa prowadzone przez innowatorów, które nierzadko pokazują znacznie ciekawsze rozwiązania wykorzystujące tę technologię niż niejeden gigant na rynku, chwalący się nowym produktem na bazie blockchaina czy inwestycją w NFT. Jest wiele startupów fintechowych, które odkrywają możliwości blockchaina i oferują alternatywy dla tradycyjnej bankowości, płatności odroczone i podobne usługi. W trend wpisują się także biznesy z innych branż, tworząc narzędzia analityczne, automatyzujące, inwestycyjne, przechowujące dane. Oprócz tego, firmy z sektora MŚP wykorzystują blockchaina także do własnych potrzeb i usprawnienia procesów wewnętrznych. Skala jednak nie jest jeszcze zbyt duża.
2. Jakie problemy pomaga rozwiązać blockchain w MŚP? Jakie obszary działalności wspiera?
Małe i średnie przedsiębiorstwa często borykają się problemami finansowymi, a dokładniej z wysokimi kosztami operacyjnymi czy przytłaczającą je biurokracją. Blockchain może być tu odpowiedzią. Przykładowo, łańcuch bloków pozwala wyeliminować pośredników – to rozproszona, zdecentralizowana technologia, która zapewnia transparentność i niezmienność danych. Korzystając z opartych na łańcuchu bloków smart kontraktów (protokołów lub aplikacje komputerowych do automatycznej obsługi cyfrowych umów, ich weryfikacji itp.), MŚP mogą bez potrzeby angażowania strony trzeciej realizować różne procesy automatycznie po spełnieniu ustalonych warunków, chociażby zawieranie umów, a więc w efekcie minimalizować wydatki. Przy pomocy blockchaina, firmy z sektora MŚP mogą skutecznie zabezpieczać i przechowywać dokumenty, także przy niższych kosztach niż w przypadku standardowych rozwiązań. Nie bez znaczenia są także transakcje kryptowalutowe, korzystne zarówno pod względem opłat za przetwarzanie płatności, ale i szybkości ich realizacji czy dostępności. To kolejny obszar, w którym można zaoszczędzić.
3. W jakich branżach technologia blockchain jest najbardziej popularna i dlaczego?
Największe zastosowanie blockchaina widać zdecydowanie w branży finansowej, przede wszystkim wśród fintechów. Po wejściu w życie dyrektywy PSD2 technologia jest jeszcze chętniej wybierana przez to, że pojawiła się przestrzeń dla zewnętrznych dostawców usług finansowych. Blockchain stanowi świetne narzędzie do budowania produktów open bankingowych, gwarantujących błyskawiczną realizację transakcji finansowych, w tym przelewów międzynarodowych, przy znacznie niższych opłatach. Ważną rolę odgrywają tu kryptowaluty, chociaż istnieją też rozwiązania obracające walutami fiducjarnymi. Jednak blockchain daje znacznie więcej możliwości, co widać także w logistyce i łańcuchu dostaw, gdzie pozwala skutecznie monitorować każdy etap transportu towarów, nawet w czasie rzeczywistym, czy bezpiecznie przechowywać informacje. Takich branż jest znacznie więcej – w nieruchomościach czy opiece medycznej także znajdziemy ciekawe zastosowania blockchaina. Jednak bez dwóch zdań, to finanse królują w przypadku zaadaptowania technologii łańcucha bloków.
4. Co sądzi Pan o tempie wdrażania blockchain w firmach w Polsce na tle Europy?
Mamy w Polsce sporo ciekawych startupów i firm blockchainowych, widzimy też próby adaptowania technologii w większych instytucjach. Przykładowo, banki pracują nad projektami blockchainowymi, zastępującymi tradycyjne dokumenty cyfrowymi wersjami, a także nad implementacją smart kontraktów. Ciągle jednak blockchain ma szereg przeszkód do pokonania w naszym kraju, głównie wynikających z kwestii prawnych. Wątpliwości co do technologii i jej regulowania sprawiły, że przez lata nie nastąpił wielki postęp. Obecnie także brakuje dobrej zachęty do działania firm z obszaru blockchaina w Polsce. Odstajemy od krajów Europy, chociażby nadbałtyckich czy Szwajcarii, które bardziej aktywnie działają na rzecz umożliwienia rozwoju tej technologii w swoich rejonach. Tempo wdrażania blockchaina w firmach w Polsce jest więc wolniejsze, mimo tego, że mamy naprawdę świetnych specjalistów w dziedzinie IT.
5. Jaki obszar wykorzystywania blockchain w biznesie jest najbardziej perspektywistyczny?
W każdej firmie liczy się czas, więc jeśli można coś przyspieszyć czy zautomatyzować, to jest to ostatecznie ogromny zysk. Dlatego myślę, że biznes powinien zauważyć ten ogromny potencjał w smart kontraktach. Są skutecznym narzędziem automatyzacji, mogą służyć do cyfrowego podpisywania dokumentów i zminimalizować ilość papierowych dokumentów, przyspieszają procesy weryfikacji umów, a do tego są transparentne i odpowiednio zabezpieczone. Nie są co prawda równoznaczne z tradycyjną umową, ale z pewnością mogą zastąpić chociaż jakąś jej część i znacznie usprawnić cały proces.
Maciej Krasowski, jeden z założycieli BinarApps, polskiej spółki tworzącej produkty cyfrowe dla firm, entuzjasta technologii blockchain i rozwiązań otwartej bankowości.