Przez niemal dekadę konsumenci w Polsce płacili zawyżone ceny za ekspresy do kawy marki Jura. Wszystko za sprawą zmowy cenowej pomiędzy spółką Jura Poland, wyłącznym importerem tych urządzeń, a czołowymi sieciami handlowymi: RTV Euro AGD, Media Markt i Media Expert. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) nałożył na uczestników tego porozumienia kary finansowe o łącznej wysokości ponad 66 mln zł.
Kulisy zmowy cenowej
Postępowanie antymonopolowe UOKiK ujawniło, że od lipca 2013 do listopada 2022 roku przedsiębiorcy uzgadniali minimalne ceny odsprzedaży ekspresów Jura oraz akcesoriów do nich. Porozumienie obejmowało zarówno sklepy stacjonarne, jak i internetowe. Ustalano również warunki promocji, wyprzedaży oraz rodzaje i wartości gratisów dla klientów. Jura Poland monitorowała ceny stosowane przez dystrybutorów i interweniowała, gdy próbowali oni oferować produkty taniej niż ustalono, grożąc m.in. wstrzymaniem dostaw lub rozwiązaniem umowy. Komunikacja między uczestnikami zmowy odbywała się za pośrednictwem telefonów, e-maili, komunikatora WhatsApp oraz SMS-ów.
Sankcje finansowe
Prezes UOKiK, Tomasz Chróstny, nałożył następujące kary na uczestników zmowy:
- Terg (właściciel m.in. sieci Media Expert): 30 065 250 zł
- Jura Poland: 12 212 000 zł
- Euro-net (właściciel m.in. RTV Euro AGD): 10 500 450 zł
- Media Saturn Online (sklep internetowy Media Markt): 6 772 000 zł
- Media Saturn Holding Polska (sklepy stacjonarne Media Markt): 6 549 000 zł
- Dodatkowo, na Joannę Luto, ówczesną prezes zarządu Jura Poland, nałożono karę w wysokości 243 750 zł za bezpośrednią odpowiedzialność za niedozwolone ustalenia.
Konsekwencje dla rynku i konsumentów
Zmowa cenowa miała istotny wpływ na rynek i konsumentów. Przez 10 lat ceny ekspresów Jura nie były kształtowane w warunkach uczciwej konkurencji, co uniemożliwiało konsumentom zakup tych produktów po niższych cenach. Takie praktyki naruszają zasady wolnego rynku i są surowo karane przez organy antymonopolowe.
Możliwość odwołania i program łagodzenia kar
Decyzja UOKiK nie jest prawomocna; ukaranym podmiotom przysługuje odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Warto również wspomnieć o programie łagodzenia kar (leniency), który umożliwia przedsiębiorcom uczestniczącym w nielegalnych porozumieniach oraz menedżerom odpowiedzialnym za zmowy obniżenie, a niekiedy uniknięcie sankcji pieniężnej, pod warunkiem współpracy z UOKiK i dostarczenia dowodów dotyczących istnienia niedozwolonego porozumienia.
Sprawa zmowy cenowej związanej z ekspresami Jura stanowi istotne przypomnienie dla przedsiębiorców o konieczności przestrzegania zasad uczciwej konkurencji. Działania sprzeczne z prawem antymonopolowym narażają firmy na dotkliwe kary finansowe oraz utratę zaufania klientów.
