W ciągu zaledwie dwóch dekad Polska przeszła jedną z najszybszych transformacji gospodarczych w Europie. Od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej w 2004 roku PKB wzrosło o 40%, osiągając w 2023 roku poziom 1,39 biliona dolarów. Polska nie tylko weszła do grona największych gospodarek Europy, ale również zyskała reputację jednego z najbardziej dynamicznych rynków cyfrowych, stając się liderem usług finansowych, płatności mobilnych i handlu elektronicznego w Europie Środkowo-Wschodniej.
Cyfrowy motor wzrostu: dane, infrastruktura i ludzie
Rozwój Polski jako „tygrysa Europy” opiera się dziś na trzech filarach: cyfryzacji usług finansowych, inwestycjach w edukację technologiczną oraz rosnącej roli migracji zarobkowej. Według ABSL Polska jest jednym z czołowych hubów usług wspólnych w Europie – ponad 1500 centrów BPO i SSC zatrudnia dziś 355 tys. osób, obsługując klientów od Skandynawii po Stany Zjednoczone.
Ta infrastruktura przyciąga również największych graczy technologicznych. Google, Microsoft, IBM czy Intel nie tylko lokują w Polsce swoje centra operacyjne, ale również inwestują w lokalne talenty i innowacje. Efektem jest przyspieszony rozwój gospodarki cyfrowej – wartość tego rynku ma wzrosnąć z 87 mld USD w 2025 do 133 mld USD w 2030 roku.
BLIK – cyfrowy fenomen na skalę europejską
Nie ma lepszego symbolu polskiej transformacji niż BLIK – system płatności mobilnych, który zdominował rynek krajowy i zaczyna ekspansję międzynarodową. Odpowiada za ponad 53% wszystkich transakcji bezgotówkowych w Polsce. BLIK obsługuje nie tylko płatności w e-commerce czy POS, ale również przelewy peer-to-peer i wypłaty z bankomatów – wszystko w czasie rzeczywistym i bez potrzeby posiadania karty.
W 2022 roku Polacy wykonali za pośrednictwem BLIKa niemal 1,8 miliarda transakcji, a liczba użytkowników przekroczyła 16 milionów. Tylko w pierwszym kwartale 2023 roku wartość transakcji wyniosła 16 miliardów dolarów. To poziom, który przyciąga uwagę europejskich regulatorów i potencjalnych partnerów z regionu.
Rosnąca dominacja płatności cyfrowych
Tradycyjna gotówka szybko traci na znaczeniu. Choć wciąż obecna w codziennych zakupach, odpowiada już za mniej niż 40% wszystkich transakcji. Polska Bezgotówkowa, rządowa inicjatywa promująca terminale POS w małych firmach, znacznie przyspieszyła tę zmianę. W ślad za tym idą banki, które digitalizują procesy i inwestują w mobilne aplikacje – wydatki na IT w bankowości wzrosły w 2023 roku o 12,4%.
Przelewy24, PayU, GooglePay czy ApplePay oferują dziś nie tylko alternatywę dla kart, ale i wygodę, która zmienia nawyki konsumenckie. Szczególnie szybko rośnie udział portfeli cyfrowych – aż 51% Polaków deklaruje, że to ich preferowany sposób płatności.
Migracja jako czynnik wzrostu
Polska przestała być krajem emigrantów – dziś przyciąga pracowników. Zatrudnionych jest już 1,04 mln cudzoziemców, z czego większość to obywatele Ukrainy, Białorusi i Gruzji. W ślad za tym rosną również przepływy finansowe – w samym IV kwartale 2023 roku z Polski wysłano za granicę 500 mln USD.
Perspektywy i wyzwania: cyfrowy potencjał z przestrzenią do wzrostu
Choć tempo cyfryzacji w Polsce imponuje, wyzwań nie brakuje. Wciąż tylko 77% Polaków kupuje online (wobec ponad 90% w UE), a wdrażanie 5G i technologii chmurowych jest opóźnione względem zachodnich sąsiadów. Dodatkowo konsumenci postrzegają portfele cyfrowe jako mniej intuicyjne niż inne metody płatności – to bariera, którą rynek będzie musiał pokonać. Dodatkowymi przeszkodami na drodze do zwiększenia cyfryzacji płatności stała się napięta sytuacja geopolityczna w regionie, co zwiększyło popularność gotówki. Do takiego stanu rzeczy rękę przykłada także ostatni blackout w Hiszpanii, kiedy to bez gotówki nie było możliwości dokonywania jakichkolwiek płatności.
Z drugiej strony, wysoki poziom inkluzywności finansowej, przyjazne wobec systemu bankowego otoczenie regulacyjne i duża liczba młodych specjalistów stwarzają doskonałe warunki do dalszego rozwoju.
Polska jako laboratorium cyfrowej Europy
Polska nie tylko nadrabia dystans wobec największych gospodarek UE, ale w niektórych obszarach zaczyna je wyprzedzać – szczególnie w fintechu i bankowości mobilnej. Model rozwoju oparty na lokalnych innowacjach, takich jak BLIK, oraz strategicznej współpracy sektora prywatnego z publicznym, może stać się wzorem dla innych krajów regionu.
Jeśli utrzyma obecne tempo, Polska może w ciągu dekady stać się jednym z liderów cyfrowej transformacji nie tylko w Europie Środkowo-Wschodniej, ale i na całym kontynencie.
