Podczas niedawnego, nieformalnego posiedzenia Rady ds. Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych Unii Europejskiej (JHA), które odbyło się 22 i 23 lipca 2024 roku w Budapeszcie, kluczowym tematem dyskusji był wpływ oraz zastosowanie sztucznej inteligencji (AI) w sektorze sądownictwa. Przedstawiciele państw członkowskich UE wyrazili swoje obawy i uwagi dotyczące rosnącej roli AI w postępowaniu sądowym, zwracając szczególną uwagę na potrzebę odpowiedzialnego wdrażania technologii w tym wrażliwym obszarze.
Zastosowanie sztucznej inteligencji w wymiarze sprawiedliwości nie jest nowością – w niektórych państwach członkowskich AI już wspiera określone zadania. Niemniej jednak, kwestia wykorzystania AI w procesach decyzyjnych budzi kontrowersje i wymaga szczególnej uwagi. Państwa członkowskie podkreślają, że priorytetem jest dokładne mapowanie systemów wysokiego ryzyka w kontekście wdrażania nowych regulacji dotyczących sztucznej inteligencji. Głównym celem jest zagwarantowanie, że technologie te będą wdrażane w sposób zgodny z zasadami praworządności i ochrony praw podstawowych.
W trakcie obrad, prezydencja węgierska oraz Komisja Europejska wyraziły poparcie dla podejścia opartego na odpowiedzialnym wdrażaniu sztucznej inteligencji, jednocześnie zaznaczając, że w chwili obecnej nie są planowane żadne nowe regulacje. Wysiłki skupiają się na efektywnym wdrożeniu istniejących przepisów, takich jak rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji oraz Konwencja Rady Europy dotycząca AI, praw człowieka, demokracji i praworządności.
Większość państw członkowskich zgodziła się co do potrzeby starannego integrowania AI w sektorze sądownictwa. Zasadniczym punktem jest zapewnienie, że technologia ma wspierać procesy prawne, a nie je dominować. Dyskusje te podkreślają, że rozwój sztucznej inteligencji w wymiarze sprawiedliwości musi być prowadzony z najwyższą ostrożnością, aby chronić fundamentalne zasady demokratyczne i prawa obywatelskie w całej Unii Europejskiej.
Wprowadzenie sztucznej inteligencji do sądownictwa to proces, który wymaga zrównoważonego podejścia i ścisłego nadzoru, aby zapewnić, że służy ona społeczeństwu, nie naruszając przy tym praw podstawowych ani nie podważając zaufania do systemów prawnych.
