Unia Europejska stawia na autonomię w przestrzeni kosmicznej. Po latach zależności od zewnętrznych dostawców, takich jak amerykański Starlink, Komisja Europejska oficjalnie podpisała umowę na stworzenie własnej konstelacji satelitarnej – Iris2 (Infrastructure for Resilience, Interconnection and Security by Satellites). Projekt ma zapewnić stabilną, odporną na kryzysy infrastrukturę komunikacyjną, która będzie kluczowa zarówno dla obronności, jak i gospodarki.
Lekcja z Ukrainy: Komunikacja w czasie kryzys
Zdolność do utrzymania łączności w sytuacjach kryzysowych stała się priorytetem dla europejskich decydentów, szczególnie po doświadczeniach wojny w Ukrainie. Gdy infrastruktura telekomunikacyjna była zagrożona, Ukraina otrzymała wsparcie w postaci terminali Starlink od Elona Muska. To jednak uzależniło kraj od decyzji jednej osoby oraz komercyjnej firmy spoza Europy, co wzbudziło obawy dotyczące suwerenności i bezpieczeństwa strategicznego.
Iris2 ma wyeliminować ten problem – system będzie kontrolowany przez kraje UE, a nie prywatny podmiot spoza wspólnoty. To znaczący krok w kierunku niezależności i stabilności europejskiej infrastruktury krytycznej.
Bezpieczeństwo priorytetem
W przeciwieństwie do komercyjnych sieci, Iris2 ma być systemem odpornym na cyberataki i zakłócenia. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) podkreśla, że konstelacja będzie wyposażona w zaawansowane mechanizmy zabezpieczeń, które nie są dostępne w systemach takich jak Starlink. Planowany start pierwszych satelitów zaplanowano na 2030 rok, choć konkretne parametry techniczne wciąż są dopracowywane.
Dodatkową kwestią jest konflikt w przestrzeni kosmicznej – unijni urzędnicy alarmują, że satelity już teraz stają się celem ataków i zakłóceń. Wojna w kosmosie może przybrać na sile, a UE chce być na nią gotowa.
Kosmiczna inwestycja w przyszłość
Projekt Iris2 pochłonie niemal 11 miliardów euro, z czego 6 miliardów wyłoży UE, 550 milionów dołoży ESA, a resztę sfinansuje sektor prywatny. Całość zostanie zaprojektowana i zarządzana przez europejskie firmy, co ma wesprzeć rozwój technologii kosmicznych na Starym Kontynencie.
Długoterminowym celem UE jest nie tylko bezpieczeństwo, ale również budowa konkurencyjnego sektora kosmicznego, który może skutecznie rywalizować z amerykańskimi i chińskimi podmiotami. Iris2 to nie tylko kwestia obronności – to również otwarcie nowych możliwości gospodarczych, np. w sektorze telekomunikacyjnym.
Czy na orbicie jest jeszcze miejsce?
Rozwój europejskiej konstelacji rodzi pytanie o zagęszczenie satelitów na niskiej orbicie okołoziemskiej. Obecnie krąży tam ponad 13 tysięcy aktywnych satelitów, z czego ponad 7 tysięcy należy do Starlinka. W przyszłości liczba ta może wzrosnąć do 30 tysięcy, co zwiększa ryzyko kolizji i powstawania kosmicznych śmieci.
Eksperci apelują o stworzenie międzynarodowych regulacji ruchu kosmicznego, które zapobiegną chaotycznemu rozwojowi konstelacji. Czy UE włączy się w ten globalny dialog? To kluczowe pytanie na najbliższe lata.
Iris2 to ambitny projekt, który ma zapewnić Europie suwerenność technologiczną, bezpieczeństwo i nowe możliwości gospodarcze. Kluczowym wyzwaniem pozostaje jednak jego terminowa realizacja i efektywna współpraca między europejskimi firmami oraz instytucjami. Czy UE podoła temu zadaniu i stworzy niezależną infrastrukturę na miarę XXI wieku? Odpowiedź poznamy w nadchodzącej dekadzie.
