Wartości, postawy i kompetencje społeczne będą wkrótce decydujące dla sukcesu biznesowego i zawodowego. Rozwijanie biznesu wymagać będzie w coraz większym stopniu tych samych kompetencji, co rozwój społeczny i budowanie społeczeństwa obywatelskiego – wynika z raportu „Mądre zarzadzanie”, przygotowanego przez Orange Polska.
O kompetencjach przyszłości – dialogu, współpracy oraz przywództwie – dyskutowali 12 marca eksperci podczas debaty „Inspirator, kreator, zdobywca. Gotowi na przyszłość?”, zorganizowanej przez Orange w ramach cyklu Miasteczko Myśli.
Autorzy raportu przypominają, że już w 2011 roku w opracowanym przez kalifornijski Institute for the Future (IFTF) zestawieniu kluczowych kompetencji przyszłości wskazano, iż wysoka inteligencja społeczna pozwala pracownikom na lepszą współpracę w grupie i tworzenie relacji zaufania co ma pozytywny wpływ na efekty pracy. Także dla kluczowych kompetencji określanych w dokumentach Unii Europejskiej wspólnym mianownikiem są zdolności komunikacyjne, negocjacyjne, analityczne, międzykulturowe oraz umiejętność pracy zespołowej. Szwajcarska organizacja World Economic Forum za równie ważny uznaje zestaw kompetencji określanych jako przywództwo i wpływ społeczny. Eksperci Helping Heads, którzy przygotowali raport „Mądre zarządzanie”, wyróżniają trzy kluczowe kompetencje: współpracę, dialog oraz przywództwo.
Czy Polacy są gotowi do współpracy?
Zorientowanie na współpracę, czyli życzliwe, kooperacyjne podejście do innych ludzi, jest kompetencją nieodzowną w biznesie. Oznacza poszukiwanie takich rozwiązań, gdzie obie strony wygrywają razem (win-win).
W sferze deklaracji Polacy cenią sobie współpracę. Dwóch na trzech ankietowanych (62%) przez Kantar na zlecenie Orange Polska mówi, że działając wspólnie można osiągnąć więcej. Jeszcze lepiej wypadamy w badaniach zrealizowanych w lutym 2018 r. przez CBOS – pozytywnie do współpracy odniosło się wówczas ponad 80% badanych. Ponad połowa ankietowanych przez Kantar wierzy, że współpracując z innymi mogą pomóc potrzebującym lub rozwiązać niektóre problemy swojego środowiska, osiedla, wsi lub miasta. Dalsze pytania pokazują, że preferujemy jednak współpracę w ramach swojego najbliższego otoczenia. Jedynie co trzeci respondent przyznał, że zna osobę spoza swojej rodziny, z którą gotów byłby prowadzić firmę. 36% zadeklarowało, że pożyczyliby osobom spoza tego kręgu wartościową dla nich rzecz, np. samochód. Chętniej pomogliby im znaleźć pracę. Badanie pokazuje, że również w odniesieniu do działań biznesowych pozostaje w tym kontekście pole do rozwoju – pozytywnie na pytanie o gotowość do współpracy z innymi firmami dla dobra swojej firmy (dla realizacji wspólnego celu, dla realizacji kontraktu) odpowiedziało 29% ankietowanych.
Dialog potrzebny od zaraz
O potrzebie dialogu najczęściej słyszymy w odniesieniu do najważniejszych wyzwań współczesnego świata. Mówimy o dialogu międzyreligijnym, międzykulturowym i między narodami. Na niższym poziomie atmosfera dialogu i współpracy w imię dobra wspólnego sprzyja poczuciu obywatelskości i tworzeniu się społeczeństwa obywatelskiego. Postawa dialogu jak najbardziej ma zastosowanie w biznesie.
Norweski Nansen Center for Peace and Dialogue wskazuje, że dialog nie jest metodą realizacji własnego interesu ale otwarciem się na innego człowieka i drogą do zrozumienia go. Polega na wyjaśnianiu i słuchaniu, wymaga tolerancji, samodyscypliny i samokrytycyzmu. Sprzyja budowaniu dobra wspólnego wtedy, gdy respektuje godność, poczucie własnej wartości i reputacji uczestników. Musi być prowadzony z poszanowaniem wartości, celów i światopoglądów każdej ze stron.
Odpowiedzialne przywództwo
W XXI wieku rynek pracownika jest niezwykle zróżnicowany. Starsze pokolenia, skłonne niegdyś poświęcać wszystko dla kariery zawodowej zasiadają przy jednym stole z pokoleniami młodszymi, wzrastającymi w dobie nowych technologii. W stylu życia tych ostatnich praca często nie zajmuje już kluczowego miejsca. Zmienia się także kondycja psychiczna pracowników. W tej sytuacji stare style zarządzania przestają mieć zastosowanie – zwrócił uwagę we wstępie do raportu Konrad Ciesiołkiewicz, dyrektor komunikacji korporacyjnej i CSR Orange Polska.
Dziś przyszli liderzy stoją przed licznymi pytaniami: jak kierować? jak przejmować odpowiedzialność? jak oddziaływać na innych ludzi w organizacji? Obecnie skuteczny styl przywództwa określany jest często jako bardziej włączający i coachingowy. Postuluje się, aby liderzy wykazywali się umiejętnością słuchania i wczuwania się w sytuację drugiego człowieka.
Trudno jednak być liderem, nie mając współpracowników skłonnych do podążania za liderem. W myśleniu o przywództwie obok słowa „leadership” pojawia się więc także hasło „followership”. Docenienie podążania za liderem pozwala pogodzić ambicje liderom i ich zespołom. Profesor John S. McCallum z I. H. Asper School of Business na University of Manitoba, wskazuje osiem cech dobrego podążania za liderem. Są wśród nich:
- osąd – który nakazuje podążać za liderem tylko wtedy, gdy kierunek jest etyczny i właściwy,
- etyka pracy – oznaczająca zaangażowanie, dokładność i wysiłek w pracy. Odpowiedzialnością lidera jest stworzenie odpowiedniego środowiska pracy,
- bycie kompetentnym – czyli posiadanie umiejętności i wiedzy pozwalającej na wykonywanie zadań. Odpowiedzialnością lidera jest upewnienie się, że wykonawca jest kompetentny,
- dyskrecja – rozumiana jako troska o środowisko swojej pracy,
- odwaga – bycie uczciwym wobec lidera wymaga odwagi,
- uczciwość – osoba podążająca za liderem jest mu winna uczciwą i szczerą ocenę tego, co lider próbuje osiągnąć i jak to czyni. Dobry przywódca docenia konstruktywną informację zwrotną,
- lojalność – wobec firmy i jej celów. Pracownicy mają obowiązki wobec przedsiębiorstwa, a nie wobec lidera,
- zarządzanie ego – zdolność do pracy zespołowej. Sukces wiąże się z wynikami i osiągnięciem celu, a nie z osobistym uznaniem i autopromocją.