Włoski spór z amerykańskimi gigantami technologicznymi o VAT może stać się jednym z najważniejszych precedensów fiskalnych w historii Unii Europejskiej. Meta, LinkedIn i X złożyły właśnie apelację od decyzji włoskich organów podatkowych, które domagają się od nich ponad miliarda euro, uznając wymianę danych osobowych za… transakcję podlegającą opodatkowaniu.

Dotychczas podobne sprawy kończyły się ugodą. Tym razem jednak Włosi idą na całość: nie tylko żądają rekordowych kwot (887 mln euro od Mety, 140 mln od LinkedIna i 12,5 mln od X), ale chcą ustanowić nowy model interpretacji przepisów VAT. Kluczowe pytanie brzmi: czy bezpłatna rejestracja użytkownika w zamian za jego dane osobowe stanowi formę wymiany towaru lub usługi?

Dla włoskiej administracji odpowiedź jest twierdząca. Dla firm — wręcz przeciwnie. Meta i pozostali argumentują, że dostęp do platform internetowych nie powinien podlegać opodatkowaniu, a świadczenie usług cyfrowych odbywa się zgodnie z przepisami UE.

Stawka jest wysoka, nie tylko finansowo. Włoska interpretacja może bowiem mieć szerokie skutki dla europejskiej gospodarki cyfrowej. Model „za darmo w zamian za dane” jest powszechny: od portali społecznościowych po wydawców, linie lotnicze i sklepy internetowe. Jeśli włoski fiskus wygra, konieczna będzie korekta wielu modeli biznesowych w całej UE.

Sprawa jest na tyle złożona, że Włochy szukają wsparcia w Brukseli. Jesienią mają przedstawić swoje pytania Komitetowi VAT Komisji Europejskiej, który choć pełni jedynie funkcję doradczą, może wpłynąć na decyzję o dalszym prowadzeniu sprawy. Proces podatkowy może potrwać nawet dekadę.

Tło sporu nie jest wyłącznie podatkowe — to także element szerszych napięć między UE a USA, zwłaszcza w zakresie regulacji Big Techu. Komisja Europejska, jednocześnie negocjująca nowe porozumienia handlowe z USA, wstrzymuje niektóre postępowania wobec platform — jak śledztwo dotyczące X za łamanie zasad przejrzystości.