W dzisiejszy czasach wybór jest oczywisty – digitalizacja albo śmierć. Jesteśmy świadkami dynamicznego rozwoju usług cyfrowych, które wkraczają do prawie każdej branży i wpływają zarówno na małe firmy, jak i potężne korporacje. Większość firm deklaruje, że chce wdrażać innowacje, ale mały procent faktycznie takie zamierzenie realizuje. Czasu na bycie innowacyjnym jest coraz mniej, ponieważ klienci oczekują usług i produktów idących z duchem czasu już teraz. Pandemia koronawirusa może paradoksalnie znacznie przyśpieszyć wdrażanie innowacyjnych rozwiązań cyfrowych na całym świecie – z pewnością będzie to cenna spuścizna po tym niespotykanym na światową skalę zagrożeniu dla ludzkości.
Czym jest innowacyjna firma? To pytanie zadaje dziś wielu i wielu szuka odpowiedzi. Innowacja to przede wszystkim technologia, ale nie tylko. Innowacyjna firma zna swoich klientów lepiej niż oni znają siebie, identyfikuje ich ukryte potrzeby i za pomocą swoich produktów i usług te potrzeby wypełnia. Innowacyjna firma bezpośrednio obserwuje nie tylko swoich klientów, ale też zachowania całego rynku. Innowacyjna firma szuka szans tam, gdzie konkurencja widzi bariery i pierwsza te szanse wykorzystuje, aby zarabiać. W końcu – innowacyjna firma potrafi działać sprawnie nawet wówczas, gdy pojawiają się niemożliwe do przewidzenia trudności – jest bowiem zawsze gotowa na szybkie zmiany w modelu funkcjonowania biznesu. W realizacji takiego celu niezbędne są działania online oraz utrzymywanie zdalnego modelu działania firmy, nawet gdy większość pracowników na co dzień znajduje się w biurze. W sytuacji zagrożenia i paniki na rynkach, taki model biznesu jest niezastąpiony.
Jak wdrażać innowacje? Od czego zacząć?
Istnieje wiele szans i zagrożeń, które mogą spotkać firmy starające się iść z duchem czasu. Największą szansą jest potencjał zwiększenia efektywności operacyjnej biznesu, pracowników, łatwiejsze dotarcie do nowych klientów, a w efekcie wzrost wyników finansowych i zdobywanie pozycji lidera w branży. Czasem jak się okazuje to także kwestia zachowania ciągłosci działania.
Ryzyka dotykają reputacji i kultury organizacyjnej. Poza łamaniem zasad compliance i dobrych zwyczajów rynkowych, firmy mogą mierzyć się z utratą zaufania na skutek np. wycieku danych, nieetycznego wykorzystywania danych czy transparentności ich pozyskiwania. Innowacje niosą potencjalnie duże ryzyko biznesowe i operacyjne, ponieważ często wymagają gruntownych i radykalnych zmian w sposobie funkcjonowania organizacji z koniecznością wyjścia poza utarte schematy. To często spotyka się z oporem zespołu – pracownicy boją się zmian.
Planowanie procesu wdrożenia innowacji – na czym oprzeć strategię?
Na początku najważniejsze jest stworzenie zespołu, który zajmie się nadzorowaniem procesu, identyfikacją obszarów, w których firma może wdrożyć innowacje oraz weryfikacją oczekiwań wewnątrz firmy i wśród klientów. Bez względu na to, kto w firmie odpowiada za innowacje, kluczowe jest poczucie współodpowiedzialności za bycie innowacyjnymi.
Należy pamiętać, że istotne jest wyważenie między wdrażaniem nowych standardów, a obecną strukturą. Nikt nie lubi rewolucji, więc zadbanie o stabilność procesu jest niezbędne. Większość firm deklaruje, że najskuteczniejszą fazą w procesie pracy nad innowacjami jest pierwszy etap, czyli kreowanie pomysłów. Każdy kolejny wypada pod tym kątem coraz gorzej. Wdrażanie innowacji powinno być dla firm elementem długofalowej strategii i jest z nią spójne. Innowacyjność powinna stać się wartością horyzontalną wpisującą się w wiele obszarów działania przedsiębiorstwa, a nie ograniczoną do stworzenia nowego bądź ulepszonego rozwiązania.
Zachęcić do działania mogą przykłady wdrożeń i kooperacji firm technologicznych
Nawet najwięksi musieli łączyć swoje kompetencje, aby stworzyć przełomowy i innowacyjny produkt. Do tworzenia innowacji, często konieczna staje się współpraca z firmami z zupełnie innych branż. Np. Toyota w 2019 roku do prac nad samochodem autonomicznym zaangażowała Nvidię, jednego z największych na świecie producentów procesorów graficznych i układów scalonych. Walmart nawiązał współpracę z Google Home, dzięki czemu zakupów można dokonać za pomocą komend głosowych. Kooperacja Amazona i Whirlpoola zapoczątkowana w 2016 roku pozwala otrzymywać SMS-y o konieczności uzupełnienia proszku w pralce i zamówić w sklepie Amazon potrzebne produkty.
Jakie innowacje będą dominować w biznesie?
Raport firmy analitycznej Gartner „Top 10 Strategic Technology Trends for 2020” jako kluczowe innowacje wskazuje przede wszystkim machine learning, internet rzeczy, chmurę i wspieranie człowieka za pomocą sztucznej inteligencji, robotów i egzoszkieletów. W dobie szybko zmieniającego się otoczenia na świecie, czy obecnie panującej epidemii koronawirusa, zauważam, że niezbędne jest dalsze działanie w kierunku transformacji cyfrowej i dążenie do maksymalnej automatyzacji i robotyzacji zarówno software’owej jak i hardware’owej.
Prowadząc od 11 lat software house i zatrudniając około 450 osób, widzę że niezbędne jest uniezależnienie się od pracy stacjonarnej i elastyczność. Dzięki rozwiązaniom chmurowym będziemy mieli szansę pracować zdalnie, zapewniając sobie i pracodawcy pełną elastyczność w czasach kryzysów. Doskonałym przykładem takiej sytuacji jest obecna pandemia koronarwirusa, która wymusiła na firmach wdrożenie systemu pracy zdalnej dla wszystkich pracowników. Przy mało efektywnej infrastrukturze informatycznej, sprawne funkcjonowanie firmy w takiej formie nie jest możliwe.
Jak przekonać przedsiębiorców, aby wdrażali innowacje w swoich firmach?
W większości przypadków pozytywne efekty wdrożonych innowacji napędzają kolejne procesy decyzyjne. Według wielu badań i naszych doświadczeń, firmy, które pozytywnie oceniły efekty dotychczasowych projektów, planują kolejne wdrożenia w przyszłości. Wszystko zależy od tego, czy przedsiębiorcy będą w stanie z sukcesem wdrażać innowacje i zauważać pierwsze sygnały, że to się opłaciło. To przyniesie motywację i sprawdzony scenariusz do podejmowania dalszych zmian. Początkowe niepowodzenia mogą sprawić, że przedsiębiorca nie będzie dostrzegał sensu w rewolucji technologicznej, która przynosi więcej uciążliwości niż sukcesów. Ale powstrzymywanie się od wdrażania innowacji może być ryzykowną grą. W większości przypadków pociąg jeszcze stoi na peronie, ale już za chwilę może okazać się, że cała konkurencja i nasi klienci odjechali zgodnie z rozkładem do stacji „innowacja”.
Dlaczego zatem tak mało firm wdraża innowacje?
Większość zarządzających oczekuje wysokich zysków finansowych i operacyjnych w krótkim czasie, podczas gdy proces wprowadzania innowacji powinien być długofalowy i stabilny. Panuje powszechny pogląd, że każde wdrożenie musi być sukcesem, brak jest w naszej rzeczywistości biznesowej miejsca na akceptację porażki. Wdrażanie innowacji wiąże się z podejmowaniem szybkich i odważnych decyzji na wielu szczeblach organizacji. Nie jest to łatwe zadanie, ale być może dziś jesteśmy w sytuacji, w której będzie to jedyna droga do przetrwania. Na innowacje wciąż nie jest za późno, więc powinniśmy rozważyć taką drogę rozwoju biznesu, ponieważ nie od dziś wiadomo, że lepiej jest być prekursorem niż podążać za innymi.