Tematem, który niewątpliwie dominuje w ostatnich dniach, zarówno w rozmowach ekspertów jak i zwykłych Polaków, jest ogłoszony 15.05.2021 r. Polski Nowy Ład. Przez media przetacza się dyskusja dotycząca definicji klasy średniej, systemu podatkowego czy też pomysłów na rozwiązanie problemów mieszkalnictwa. Program, który ma być odpowiedzią na wyzwania kolejnych lat „epoki pocovidowej” dotyka wielu dziedzin życia i zawiera tak szczegółowe koncepcje jak podniesienie stawki zwrotu paliwa rolniczego czy też stworzenie Międzynarodowej Akademii Kopernikańskiej. Setki pomysłów zawartych w tym programie zaczynają być szerzej omawiane i oczekują na uszczegółowienie poprzez przedstawienie projektów ustaw. Część idei jest odbierana pozytywnie przez wszystkie środowiska, inne budzą skrajne emocje odbiorców. Warto jednak zwrócić uwagę na niezwykle ważną płaszczyznę, która nie doczekała się w tej obszernej strategii nawet krótkiej wzmianki. Chodzi tu o sytuację cudzoziemców mieszkających i pracujących w Polsce.
Bez wątpienia w ostatnich latach Polska stała się jedną z najatrakcyjniejszych destynacji państw w Unii Europejskiej dla emigrantów zarobkowych. Według danych Eurostatu w naszym kraju wydaje się najwięcej tzw. pierwszych zezwoleń pobytowych w celu pracy. Cudzoziemcy trwale wpisali się w krajobraz rynku pracy i coraz częściej wiążą swoją przyszłość z Polską. Zmienił się też charakter wykonywanej przez nich pracy – z sezonowych niskopłatnych zajęć na stałe i dobrze opłacane zawody. Warto również pamiętać, iż obcokrajowcy stanowią o sile polskiej gospodarki i przyczyniają się do zwiększania naszego PKB.
Niestety zawirowania spowodowane pandemią sprawiły, iż uzyskanie zezwoleń na pobyt oraz pracę stało się utrudnione. Urzędy rozpatrujące wnioski o ww. zezwolenia, które już przed epidemią miały problemy z terminowym rozpatrywaniem spraw w jeszcze większym stopniu popadły w przewlekłość a uzyskanie odpowiednich dokumentów stało się jeszcze trudniejsze.
Logicznym zatem stało się oczekiwanie, iż Rząd zaproponuje rozwiązania, które pomogą przedsiębiorcom w łatwiejszy sposób zatrudniać cudzoziemców. Jeszcze w dniu 12.10.2020 r. w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów została umieszczona informacja, iż Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji postanowiło przygotować pakiet kolejnych zmian dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców. Projekt miał zostać przyjęty w IV kwartale 2020 r. Niestety do tej pory się nie ukazał. O potencjalnym włączeniu w ramy Nowego Ładu nowych rozwiązań migracyjnych w Polsce mówił 01.04.2021 r. wicepremier Jarosław Gowin, który stwierdził:„Kończymy w ministerstwie również przygotowania dokumentu, który będzie formą przemyślanej polityki migracyjnej, będzie zawierał pakiet instrumentów ułatwiających zatrudnianie cudzoziemców w branżach, w których wyraźnie brakuje polskich rąk do pracy”. W końcowym tekście programu nie ma jednak takich zapisów. Trudno jest wskazać dlaczego tak istotna dziedzina jak polityka migracyjna została całkowicie pominięta. Niewykluczone, iż rząd będzie jednak chciał wprowadzić zmiany legislacyjne nie wykazując ich w swojej strategii. Być może na przeszkodzie stoją kwestie czysto marketingowe, gdyż trudno jest w jednym dokumencie umieścić zachęty dla Polaków wracających z emigracji oraz ułatwienia w podejmowaniu pracy przez cudzoziemców. Liczymy zatem, iż polityka migracyjna również doczeka się przygotowania obszernej strategii odpowiadającej na wyzwania nowej rzeczywistości.
Autorem artykułu jest Karol Wysocki, Kierownik Działu #Global MobilityDesk w JP Business Law Firm