Mataverse to zaawansowana przestrzeń cyfrowa, nowa wizja Internetu, w której Użytkownicy wchodzą ze sobą w interakcje. To nowy sposób na powszechną łączność, rozszerzoną rzeczywistość (AR) i wirtualną rzeczywistość (VR) z wykorzystaniem – sztucznej inteligencji(AI). Zamiast korzystać z dwuwymiarowej witryny internetowej (za pomocą np. ekranu i klawiatury), metaverse dodaje „trzeci wymiar”, aby użytkownicy mogli eksplorować wirtualny świat w intuicyjny, realistyczny sposób. Metaverse to szansa na nową gospodarkę cyfrową. Użytkownicy będą mogli kupować i sprzedawać towary, usługi i nieruchomości, a nawet wirtualnie uczestniczyć w wydarzeniach. Podobnie, jak wcześniej Internet, metaverse ma stanowić podstawę tworzenia biznesu, sztuki i technologii.
Z złożenia więc ma być możliwie zbieżny z prawdziwym światem. Trójwymiarowe cyfrowe środowisko, w którym Użytkownik funkcjonuje za pośrednictwem awatara, poza przestrzenią do spełniania marzeń, tworzy przestrzeń do problemów prawnych, w tym nadużyć i oszustw o charakterze finansowym.
“Firmy zamierzają tworzyć i sprzedawać wirtualną odzież, nakrycia głowy, buty w świecie online. Pojawi się więc problem ochrony prawnej marki.”
Nowa wirtualna rzeczywistość będzie rzeczywistością, w której zapłacimy kryptowalutą za dobra i usługi – oczywiście dla naszego awatara. Metaverse będzie kolejną przestrzenią dla działalności cyberprzestępczej. Firmy zamierzają tworzyć i sprzedawać wirtualną odzież, nakrycia głowy, buty w świecie online. Pojawi się więc problem ochrony prawnej marki. Konieczna będzie zatem ochrona znaków towarowych w tej nowej przestrzeni.
Nike dostrzegł już konieczność ochrony swojej marki w kontekście wykorzystania jej w nowej przestrzeni i zdecydował się zgłosić znaki towarowe w klasach 9, 35 i 41. Zgłaszanie znaków towarowych dla świata Internetu 3.0 jest wyzwaniem zarówno dla przedsiębiorców, jak i dla urzędów i prawników.
Amerykański Urząd ds. Znaków Towarowych i Patentów (USPTO) już ogłosił wzrost liczby zgłoszeń dotyczącej ochrony towarów w sferze Internetu (tj. aplikacje związane z NFT oraz w odniesieniu do wirtualnych towarów dostępnych w tym, co jest obecnie określane jako „metaverse”).
Prawo autorskie również musi nadążyć za zbliżającą się nową przestrzenią. W metaversie ma być szeroko wykorzystywana technologia AI, więc należy również zwrócić uwagę na problem autorstwa sztucznej inteligencji. Części kreacji w metaversie będzie prawdopodobnie wytworem sztucznej inteligencji. Jeśli wiec takie “dzieła” zostaną uznane za wytwory sztucznej inteligencji, a nie wytwory ludzkie, to pojawia się pytanie o dozwolone rodzaje ochrony własności intelektualnej. Co do zasady – podmiotem ochrony może być tylko człowiek (na podstawie konwencji berneńskiej). Podobnie, polskie prawo stanowi, że „Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej.” (art. 8 ust. 1 Pr. Aut) oraz że Twórcą jest „(…), której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu”. Wskazanie jednak na twórcę w wspólnej wirtualnej przestrzeni może okazać się bardzo trudne. Dalej mamy problematykę struktury “właścicielskiej” w kontekście odpowiedzialności za funkcjonowanie tej przestrzeni oraz problem bezpieczeństwa przestrzeni metaverse (cyberbezpieczeństwa). Inną ciekawą kwestią prawną metaverse jest ochrona danych osobowych i baz danych. Metaverse prawdopodobnie ujawni nowe kategorie danych osobowych. Może będzie to – mimika twarzy, gesty i inne rodzaje reakcji, które awatar może wywołać podczas interakcji w metaversie. Metaverse prawdopodobnie wymusi aktualizacje europejskiego ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) i/lub amerykańskiej ustawy Digital Millennium Copyright Act (DMCA), szczególnie w zakresie przetwarzania danych osobowych w wirtualnym świecie.
Zmiany w prawie własności intelektualnej są nieuniknione ze względu na nowy, wirtualny krajobraz. Identyfikujemy więc nowe przestrzenie i pytania, na które, razem z naszymi klientami z branży IT, szukamy odpowiedzi.
- Jak będą wyglądały przyszłe umowy licencyjne dotyczące znaków towarowych w metaverse?
- Kto zadba o cyberbezpieczeństwo metawersum?
- Metavers a nowe pola ekspolatacji utworów.
- W jaki sposób franczyza znaków towarowych i inne modele współpracy biznesowej zostaną wdrożone w metaverse?
- Jakie będzie podejście do ochrony w ramach prawa znaków towarowych, patentów i praw autorskich, gdy światy wirtualne zostaną połączone jako hologramy z wizualnymi wyglądami świata rzeczywistego?
“Metaverse prawdopodobnie ujawni nowe kategorie danych osobowych. Może będzie to – mimika twarzy, gesty i inne rodzaje reakcji, które awatar może wywołać podczas interakcji w metaversie.”
Poza pytaniami mamy pewność, że dla skuteczności ochrony prawnej konieczne jest, aby ściśle koordynować i monitorować nowe polityki, zarówno globalnie, jak i lokalnie.
Gdy dziś myślimy o metaversie, stanowczo pojawia się więcej pytań niż odpowiedzi. Niektórzy myślą o Internecie 3.0. jako o odległej wizji rodem z filmów science-fiction, inni już przygotowują swoje produkty do wejścia w metaversum.
Jeśli metaversum spotka się z zainteresowaniem społeczeństw to stanie się nową innowacyjną przestrzenią, która wyzwoli nowe możliwości biznesowe.