W roku 2022 rynek usług chmury obliczeniowej w Polsce osiągnął wartość 2,9 mld zł, a to oznacza wzrost o 28% rok do roku. Specjaliści szacują, że w tym roku całkowite wydatki przedsiębiorstw i instytucji w Polsce na chmurę wzrosną do 3,6 mld zł, głównie na chmurę publiczną. Wyzwalaczem tak dużego wzrostu była z pewnością pandemia COVID-19, która doprowadziła do gwałtownego wzrostu inwestycji w narzędzia usprawniające pracę zdalną i bezpieczeństwo zasobów firmy.
Pandemia wygląda na zakończoną, ale trend na pracę zdalną nadal się utrzymuje i jest wzmacniany postępującą transformacją cyfrową polskich przedsiębiorstw oraz związanym z tym zwiększonym zapotrzebowaniem na narzędzia i usługi oparte na technologiach chmurowych. Nie bez znaczenia jest także intensywna ekspansja w Polsce największych globalnych dostawców usług i narzędzi do zarządzania chmurą.
Migracja do chmur obliczeniowych – dlaczego firmy przenoszą tam swoje dane i aplikacje?
Zapewne powodów jest tyle, ile firm w chmurze. Z naszej perspektywy widzimy, że na decyzje o migracji do chmury wpływają przede wszystkim niższe koszty korzystania z infrastruktury, elastyczność i skalowalność dostępnych rozwiązań oraz ich bardzo wysoka niezawodność i dostępność.
Infrastruktura chmurowa umożliwia organizacjom płynne dostosowywanie wykorzystywanych zasobów takich, jak moc obliczeniowa, czy wielkość pamięci operacyjnej i masowej do bieżących wymagań i obciążeń. Firmy unikają w ten sposób dużych inwestycji w zakup sprzętu, który i tak nie byłby optymalnie wykorzystywany – w chmurze mogą płacić tylko za rzeczywiste użycie zasobów, a to sprawia, że taki model biznesowy jest bardziej przewidywalny, a koszty dają się łatwo łączyć z konkretnymi projektami i procesami.
“Na decyzje o migracji do chmury wpływają przede wszystkim niższe koszty korzystania z infrastruktury, elastyczność i skalowalność dostępnych rozwiązań oraz ich bardzo wysoka niezawodność i dostępność.”
Dla wielu użytkowników usług chmurowych cenne są zaawansowane funkcje automatycznej replikacji danych, tworzenia i zarządzania kopiami zapasowymi, co kompleksowo wpływa na dostępność i niezawodność wykorzystywanych aplikacji biznesowych. Na dodatek korzystanie z rozproszonej infrastruktury chroni przez lokalnymi awariami, zwiększając jej ogólną dostępność.
Listę powodów migracji można bez problemu rozszerzyć o bezpieczeństwo i innowacyjność. Dostawcy usług chmurowych oferują bardzo zaawansowane środki bezpieczeństwa, w tym szyfrowanie danych, monitorowanie zdarzeń i kontrolę dostępu. Dla wielu firm usługi chmurowe są równie, jeśli nie bardziej bezpieczne niż własna infrastruktura, na dodatek nie muszą się oni martwić o ciągłe aktualizacje i utrzymanie zespołów reagujących na zdarzenia związane z cyberbezpieczeństwem. Na dodatek chmura umożliwia zdecydowanie łatwiejszy i szybszy dostęp do najnowszych i naprawdę zaawansowanych technologii typu blockchain, analizy Big Data, uczenie maszynowe, czy sztuczna inteligencja. Firmy, które migrują do chmury, mogą korzystać z tych rozwiązań bez konieczności budowania i utrzymywania własnej infrastruktury.
“Infrastruktura chmurowa umożliwia organizacjom płynne dostosowywanie wykorzystywanych zasobów takich, jak moc obliczeniowa, czy wielkość pamięci operacyjnej i masowej do bieżących wymagań i obciążeń.”
Rozwiązania chmurowe są szczególnie przydatne w organizacjach o rozproszonej strukturze terytorialnej, działających globalnie – taki model infrastruktury IT umożliwia im świadczenie usług na różnych kontynentach, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej wydajności i dostępności oraz optymalnych kosztach. Pozwala także na szybkie wdrażanie nowych rozwiązań i skraca czas wprowadzania produktów na rynek.
Wyzwania w zarządzaniu chmurowym oprogramowaniem SaaS
Zarządzanie chmurowym oprogramowaniem w modelu SaaS (Software as a Service) to dziedzina bardzo dynamiczna, o wysokiej zmienności, a zatem bardzo wymagająca i stawiająca niebanalne wyzwania. Uporanie się z nimi wymaga kompleksowego podejścia, które uwzględnia zarówno techniczne, jak i organizacyjne aspekty zarządzania chmurowym oprogramowaniem SaaS.
Na pierwszym miejscu postawiłbym kwestie bezpieczeństwa. Konieczność zagwarantowania bezpieczeństwa i prywatności danych użytkowników oraz samo zarządzanie dostępem danych to całkiem poważne zadanie, na dodatek obwarowane wieloma regulacjami prawnymi, w tym RODO. Skomplikowane procesy IAM – Identity and Access Management, czyli zarządzania tożsamościami, autentykacją, wieloma poziomami uprawnień dostępu do danych są kluczowe dla zachowania bezpieczeństwa i wcale niełatwe do wdrożenia i utrzymania. To wymaga wiedzy, doświadczenia, ale i opanowania odpowiednich narzędzi.
Wyzwaniem jest z pewnością także stworzenie jednolitego i spójnego środowiska do zarządzania usługami oraz monitorowanie i optymalizowanie kosztów, szczególnie gdy organizacja ma skomplikowane modele płatności za poszczególne usługi chmurowe.
Dla działów IT wyzwaniem jest stale rosnący apetyt użytkowników na dostępność i wydajność usług SaaS. Poza tym konieczne jest, aby zarządzanie danymi było sprawne i efektywne, pozbawione konfliktów i problemów u źródeł których jest niezgodność formatów, czy utrata informacji, szczególnie jeśli korzysta się z wielu aplikacji SaaS. Jeśli dodamy do tego dużą dynamikę zmian w zapotrzebowaniu na zasoby i moc obliczeniową, to osoby odpowiedzialne za zarządzanie chmurą rzeczywiście mają co robić.
Z wieloma wyzwaniami można sobie skutecznie poradzić, jeśli ma się do dyspozycji odpowiednie narzędzia. Kluczem do wielu zagadnień jest uzyskanie kompleksowego wglądu w całe środowisko SaaS. Dla nas taką lupą, pod którą trzymamy całe środowisko chmurowe jest Snow SaaS Management. Dzięki temu systemowi mamy dostęp do szczegółowych danych o każdym użytkowniku, ile czasu, z dokładnością do pojedynczych minut, spędził w każdej aplikacji, które aplikacje rzeczywiście tworzą wartość dodaną, a które można w praktyce ignorować lub wyłączyć. Snow SaaS Management nadzoruje także zarządzanie licencjami aplikacji SaaS, a to pozwala na optymalizację wydatków w tym obszarze.
Optymalizacja kosztów chmury – jak do tego podejść?
Zarządzający inwestują coraz większe kwoty w innowacje i transformację cyfrową. Rosną zatem oczekiwania i presja na działy IT, aby ściśle utrzymywać w ryzach koszty infrastruktury IT, która ma wspierać rozwój całej firmy.
W codziennej praktyce spotyka się trzy dość zróżnicowane podejścia do optymalizacji kosztów chmury. Pierwsze z nich, biznesowe, jest skoncentrowane na dostarczaniu organizacji wysokiej jakości danych i informacji z posiadanych zasobów w chmurze tak, aby można dostosować je do potrzeb różnych interesariuszy wewnątrz organizacji i w ten sposób pomóc w rozwiązaniu kluczowych wyzwań biznesowych. Czyli biznes i jego potrzeby są najważniejsze.
W drugim, skupionym na operacjach, dział IT przy pomocy zasobów chmurowych steruje zautomatyzowanymi procesami, które poprawiają elastyczność organizacji i zwiększają jej odporność na cyberataki.
Trzecie podejście, tzw. kosztocentryczne skupia się na analizie i wyciąganiu wniosków z nieplanowanych wydatków na chmurę. Jest to szczególnie ważnie tam, gdzie złożone modele cenowe oparte o zużycie zasobów mogą nieźle zaburzyć wykorzystanie dostępnego budżetu. Podejście to wymaga ścisłej koordynacji pomiędzy celami organizacji a wydatkami na chmurę oraz dużo lepszego prognozowania wydatków.
Optymalizowanie kosztów chmury nie jest proste. Bez specjalistycznych narzędzi trudno mówić o zaawansowanej kontroli kosztów i ocenie stanu wykorzystania dostępnych zasobów. Naszym klientom najczęściej proponujemy wykorzystanie specjalistycznej platformy do zarządzania kosztami Snow Cloud Cost. To rozwiązanie upraszcza zarządzanie poprzez wykrywanie wszystkich zasobów w chmurze, identyfikowanie stopnia ich wykorzystania i wskazywanie miejsc powstawania nadmiernych wydatków. Dzięki temu łatwiej zobaczyć i zrozumieć jak organizacja korzysta z chmury.
“Optymalizowanie kosztów chmury nie jest proste. Bez specjalistycznych narzędzi trudno mówić o zaawansowanej kontroli kosztów i ocenie stanu wykorzystania dostępnych zasobów.”
Narzędzia tej klasy co Snow Cloud Cost rzeczywiście potrafią ograniczyć zbędne wydatki na chmurę, zautomatyzować raportowanie, wykrywać i ostrzegać o anomaliach związanych z wykorzystywaniem zasobów chmurowych, a także uprościć złożone rozliczenia z dostawcami.
Dla chmur publicznych Snow Software przygotowało platformę Snow Cloud Cost opartą o model SaaS. Zapewnia ona pojedynczy interfejs do zarządzania kosztami chmury w Amazon Web Services, Microsoft Azure, Google Cloud Platform i środowiskach konteneryzacji. Dzięki temu użytkownicy zyskują solidną podstawę do skutecznego zarządzania kosztami chmury w złożonych środowiskach multicloud.
Automatyzacja procesów zarządzania zasobami w chmurze
Trudno sobie wyobrazić ręczne zarządzanie zasobami w chmurze. Nie dość że jest to zajęcie trudne i żmudne, to jeszcze ryzykowne, bo każdy błąd może słono kosztować. Automatyzacja to konieczność, bo dzięki niej można usprawnić efektywność operacyjną, zminimalizować ryzyko ludzkich błędów, a przede wszystkim nadążyć z dynamicznym dostosowywaniem zasobów do zmieniających się potrzeb. Automatyzowanie procesów zarządzania wymaga wiedzy i doświadczenia oraz posiadania i opanowania dość bogatego zestawu narzędzi i programów, które pozwalają skrócić czas wykonywania rutynowych czynności do kilki minut zamiast godzin, czy dni.
Bardzo przydatne jest oprogramowanie, które zarządza infrastrukturą, jak kodem – IaC (Infrastructure as a Code), można pisać i używać własne lub predefiniowane skrypty automatyzacyjne, które są nieocenione przy masowym wdrażaniu zasobów, monitorowaniu ich stanu, czy chociażby przy aktualizowaniu konfiguracji usług. Jeśli używa się kontenerów takich, jak Kubernetes, Docker, czy Amazon ECS, to z pewnością przydatne okażą się narzędzia do zarządzania nimi, które pomogą w automatyzacji wdrożeń oraz skalowaniu i zarządzaniu kontenerami w chmurze. Nie można też nie docenić rozwiązań orkiestracyjnych do zarządzania zasobami w chmurach, takich jak AWS Auto Scaling, Azure AutoScale, czy Google Cloud Managed Instance Groups, które pozwalają na automatyczne dostosowywanie wielkości zasobów do obciążenia.
Na rynku jest oczywiście dostępnych dużo, bardzo zróżnicowanych cenowo i funkcjonalnie rozwiązań do automatyzacji procesów zarządzania zasobami w chmurze. Dla naszych klientów zawsze staramy się wybrać najlepsze z nich i umiejętnie dopasować je do konkretnych potrzeb. Nie powinno zatem nikogo dziwić, że postawiliśmy na Snow Commandera. To potężne narzędzie do zarządzania chmurą hybrydową wykorzystuje automatyzację do zapewnienia pełnej elastyczności biznesowej i najwyższej wydajności chmury. Dzięki Snow Commanderowi dział IT może wyeliminować uciążliwą, ręczną obsługę procesów i zapewnić użytkownikom końcowym szybki, samoobsługowy i bezproblemowy dostępu do chmur publicznych i prywatnych. Snow udostępnia także narzędzia monitorujące do śledzenia wydajności i dostępności zasobów, które mogą wysyłać alerty z powiadomieniami o potencjalnych problemach oraz systemy do automatyzacji tworzenia i zarządzania kopiami zapasowymi. W ten sposób można zautomatyzować także procesy przywracania danych i aplikacji w razie awarii.
Jednolite narzędzie, takie jak Snow Commander, które jest w stanie zautomatyzować lwią część procesów zarządzania zasobami w chmurze może uwolnić specjalistów od rutyny i skierować ich uwagę na rozwijanie systemów zwiększających efektywność biznesową całej organizacji.
Wpływ chmury na architekturę IT
Architektura IT w chmurze wymaga nieco innego podejścia niż tradycyjnie, gdzie cała konstrukcja opiera się na własnych systemach, serwerach, macierzach, czy urządzeniach sieciowych. Architektura IT w chmurze musi być zgodna z najlepszymi praktykami i standardami, które potrafią zapewnić wysoką jakość, wydajność i niezawodność oprogramowania. Architektura chmurowa musi również być dostosowana do specyfiki świadczonych usług, takich jak modele płatności, dostępność, skalowanie, migracja, integracja, monitorowanie i zarządzanie.
Architektura IT w chmurze może być realizowana na różnych poziomach, od architektury korporacyjnej, która obejmuje cały krajobraz IT organizacji i jej zgodność ze strategią biznesową, po architekturę rozwiązań lub architekturę oprogramowania, która dotyczy konkretnych aplikacji i systemów. Architektura IT w chmurze może również dotyczyć infrastruktury IT, która odpowiada za fizyczne i logiczne zasoby, takie jak serwery, sieci, bazy danych, pamięć masowa i inne.
Architektura IT jest zatem ważnym elementem transformacji cyfrowej, która pozwala organizacjom na lepsze wykorzystanie potencjału technologii i dostarczanie lepszych rozwiązań dla swoich klientów i użytkowników. Architektura IT w chmurze wymaga jednak odpowiednich umiejętności, narzędzi i procesów, które zapewniają jej efektywność i jakość.
Chmura ma duży wpływ na architekturę IT, ponieważ umożliwia sprawną modernizację infrastruktury IT oraz przyspiesza wdrażanie cyfrowych innowacji. Chmura zapewnia elastyczność, skalowalność, bezpieczeństwo i oszczędność kosztów dla organizacji, które chcą dostosować się do zmieniających się potrzeb biznesowych i technologicznych. Pozwala ona także na łatwiejsze eksperymentowanie, testowanie i wdrażanie nowych rozwiązań, które mogą tworzyć wartość dla klientów i użytkowników.
Przyszłość zarządzania zasobami w chmurze
Na przyszłość zarządzania zasobami w chmurze wciąż wpływa wiele zróżnicowanych czynników takich, jak rozwój technologii, zmiany w wymaganiach biznesowych, rosnące zagrożenie ze strony cyberprzestępców.
W krótszej perspektywie czasu można się spodziewać, że dążenie do zautomatyzowania rutynowych zadań w organizacjach zwiększy rolę automatyzacji procesów, co w efekcie będzie prowadzić do wzrostu efektywności gospodarowani zasobami i skróci czas reakcji na zapotrzebowanie ze strony klientów. Zapewne organizacje włożą sporo wysiłku w zróżnicowanie listy dostawców usług chmurowych tak, aby zwiększyć swoją siłę negocjacyjną. Będzie to prowadzić do wzrostu znaczenia środowiska multicloud, a co za tym idzie pojawi się potrzeba posiadania zaawansowanych narzędzi i strategii zarządzania chmurami.
“Na przyszłość zarządzania zasobami w chmurze wciąż wpływa wiele zróżnicowanych czynników takich, jak rozwój technologii, zmiany w wymaganiach biznesowych, rosnące zagrożenie ze strony cyberprzestępców.”
Już teraz bardzo wyśrubowane oczekiwania w zakresie bezpieczeństwa będą decydować o rozwoju narzędzi i praktyk zarządzania zasobami w chmurze, a bezpieczeństwo danych przechowywanych w chmurze stanie się zadaniem absolutnie pierwszoplanowym. Z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością można powiedzieć, że znacząco zostaną udoskonalone narzędzia do zarządzania zasobami, aby można było błyskawicznie i płynnie reagować na zmieniające się potrzeby biznesowe. To zjawisko obserwujemy już teraz u naszych klientów, jak u naszych partnerów technologicznych, takich jak Snow Software.
Mówiąc o przyszłości zarządzania zasobami w chmurze nie sposób nie wspomnieć o sztucznej inteligencji i zaawansowanej analizie danych. Te dwie technologie będą intensywnie wspierać prognozowanie wykorzystania zasobów, co pozwoli na pełną optymalizację zarządzania tymi zasobami. AI będzie także pomocna w zapewnieniu odpowiednich standardów i zgodności w zarządzaniu zasobami, co podniesie interoperacyjność pomiędzy różnymi platformami chmurowymi i ułatwi przenoszenie pracy pomiędzy nimi.
Na koniec trzeba także zwrócić uwagę na usługi zarządzane, które przebojem zdobywają nowe rynki. Dążenie do optymalizacji kosztów i skupienia uwagi własnych zespołów IT na wspieraniu biznesu prowadzi do zjawiska delegowania wszystkich niezwiązanych z tym zadań i czynności wyspecjalizowanym firmom. Dotyczy to także zarządzania zasobami w chmurze. Można zatem oczekiwać pojawienia się dużej liczby firm i technologii, które będą ułatwiać nadzór nad pracą firm zewnętrznych zarządzających firmowymi danymi.
Zapewne dostawcy usług chmurowych już w niedalekiej przyszłości będą musieli sprostać wyzwaniom, o których nam się teraz nawet nie śni.