Instytucje publiczne, które po 18 października 2018 roku biorą udział w e-przetargach, narzekają na ciągle zmieniające się założenia elektronizacji oraz niejasne interpretacje prawne ustawy, wynika z najnowszego raportu przygotowanego przez firmę Marketplanet na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród uczestników zamówień publicznych.
W ubiegłym roku w życie weszły zmiany w ustawie Prawo zamówień publicznych, które nałożyły na zamawiających – organizujących przetargi publiczne powyżej progów unijnych – obowiązek elektronicznej komunikacji z wykonawcami.
Marketplanet, dostawca platformy e-Zamawiający, we współpracy z firmą szkoleniową z zakresu PZP ApexNet, przeprowadził wśród tych instytucji ankietę mającą na celu zbadanie, z jakimi trudnościami mierzą się one w związku z wprowadzeniem elektronizacji zamówień publicznych. W badaniu wzięło udział 200 podmiotów reprezentujących głównie jednostki samorządu terytorialnego (59,8%), administrację (18,63%), służbę zdrowia (14,71%), a także między innymi oświatę, spółki miejsce czy wojsko.
Przebadane instytucje przeprowadzają elektronicznie po 18 października 2018 roku przetargi i powyżej, i poniżej progów unijnych. 94% ankietowanych organizuje rocznie mniej niż 10 e-przetargów powyżej progów, a 85% mniej niż 10 postępowań o niższej wartości (poniżej progów).
W toku e-przetargów 30% ankietowanych zamawiających otrzymuje mniejszą liczbę ofert w porównaniu z czasem sprzed wprowadzenia zmian w przepisach. 44% instytucji dostaje od wykonawców podobną liczbę ofert, a 25% taką samą jak przed elektronizacją.
Co jest największym problemem dla zamawiających? Ciągle zmieniające się założenia elektronizacji oraz nowa wersja ustawy PZP (67%), niejasne interpretacje prawne ustawy (60%) i komunikacja z wykonawcami (46%).
Obserwując rynek, widzę, że instytucje całkiem sprawnie radzą sobie z wyzwaniami, jakie postawiły przed nimi zmiany w ustawie PZP. Problemem pozostają jednak przede wszystkim zmieniające się założenia elektronizacji czy niejasna interpretacja nowych przepisów. Poprawę w tym zakresie przyniesie na pewno czas, kolejne orzeczenia KIO i tym samym ustabilizowanie się sytuacji prawnej postępowań publicznych – mówi Magdalena Szmalec, Business Director w Marketplanet.
Analizując odpowiedzi przedstawicieli poszczególnych branż, można zauważyć, że dla służby zdrowia problematyczne jest także przygotowanie złożonych, wielopakietowych postępowań (21% wskazań przedstawicieli branży), jednostki samorządu terytorialnego odczuły zmniejszenie liczby składanych ofert, a administracja dostrzega trudności związane z integracją platformy e-Usług z już istniejącymi systemami (10% wskazań).
Na rynku są dziś dostępne różne platformy e-Usług. Instytucje biorące udział w przetargach publicznych mogą w tym procesie skorzystać z rządowego miniPortalu, rozwiązania komercyjnego lub własnego. Pierwszą z tych możliwości wybrało 48% ankietowanych, drugą 36%, a trzecią 15%.
Wybierając daną platformę, warto przeanalizować wszystkie dostępne na rynku rozwiązania i zdecydować się na dostawcę najbardziej odpowiedniego dla naszej instytucji. Należałoby mieć również na uwadze profil wykonawcy najczęściej ubiegającego się w danej instytucji o zamówienia i wybrać platformę, która sprawia, że proces złożenia oferty jest łatwy i intuicyjny. Platformy komercyjne nie są na razie kontrolowane przez urzędników, nie ma też żadnej ścieżki certyfikacji, którą powinny przejść, aby zostały dopuszczone do obsługi e-przetargów. Warto więc przy wyborze platformy rozeznać się, czy spełnia ona wszystkie wymagania ustawowe – tłumaczy Iwona Holka, prawnik, ekspert zamówień publicznych i trener ApexNet.
Badanie zostało przeprowadzone między 4 a 19 kwietnia 2019 roku wśród 200 instytucji, które zobligowane są do stosowania nowych przepisów Prawa zamówień publicznych, i jest pierwszą tego typu próbą zdiagnozowania skuteczności wprowadzenia nowych przepisów w zakresie e-przetargów.
Ostatnie miesiące pokazały nam największe słabości elektronizacji systemu zamówień publicznych w Polsce. Wskazały jednak też kierunki, w których należy podążać, aby poprawić to, co dziś nie działa odpowiednio sprawnie. Najważniejsze jest jednak to, że polskie instytucje i polscy dostawcy technologii są otwarci na zmiany, chętni do współpracy i słuchają się nawzajem – podsumowuje Magdalena Szmalec z firmy Marketplanet.