Sprzedaż przedsiębiorstwa może być dokonana niezależnie od formy prowadzenia działalności biznesowej. W taki sposób można sprzedać zarówno jednoosobową działalność gospodarczą czy spółkę cywilną, jak i spółkę z o.o. albo spółkę akcyjną.
Jedną z form sprzedaży prowadzonego biznesu jest sprzedaż przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo to zespół powiązanych ze sobą składników majątku materialnego i niematerialnego, za pomocą których przedsiębiorca realizuje działalność biznesową.
Przedsiębiorstwo funkcjonuje w każdej formie działalności biznesowej. Te formy działalności można podzielić w sposób następujący”:
- jednoosobowa działalność gospodarcza (tzw. firma jednoosobowa),
- spółki osobowe, czyli spółka cywilna, spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna,
- spółki kapitałowe, czyli spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
Podsumowując, przedsiębiorstwo to zespół składników majątkowych, które występują w każdej firmie. Oznacza to, że sprzedaż przedsiębiorstwa może być dokonana niezależnie od formy prowadzenia firmy.
Sprzedaż przedsiębiorstwa niezależna od formy działalności biznesowej
Dla niektórych form prowadzenia działalności biznesowej, sprzedaż przedsiębiorstwa to najczęściej jedyna ścieżka sprzedaży firmy w całości. Taka sytuacja dotyczy sprzedaży jednoosobowej działalności gospodarczej, która jest jedną z najczęściej wybieranych form prowadzenia firmy w Polsce.
W działalności gospodarczej, sprzedaż przedsiębiorstwa to jedyna możliwa ścieżka sprzedaży całej firmy w sposób bezpośredni. Właściciel firmy ma również do wyboru ścieżkę przekształcenia firmy jednoosobowej w spółkę, a następnie sprzedaży udziałów w takiej spółce.
Oczywiście możliwa jest również sprzedaż firmy poprzez wyprzedaż poszczególnych składników jej majątku. Taka „sprzedaż firmy” ma charakter likwidacji przedsiębiorstwa.
Dla spółek kapitałowych sprzedaż przedsiębiorstwa to jedna z dwóch głównych ścieżek sprzedaży całej firmy. Druga ścieżka to sprzedaż udziałów spółki inwestorowi.
W przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa funkcjonującego w spółce z o.o., środki od inwestora trafiają do spółki. W przypadku sprzedaży udziałów spółki, zapłata od inwestora wpływa bezpośrednio na rachunek strony sprzedającej.
Sprzedaż przedsiębiorstwa – zdefiniowanie przedmiotu transakcji
Sprzedaż przedsiębiorstwa wymaga określenia co wchodzi w skład takiego przedmiotu transakcji. Jednoznaczne określenie tego, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa zależy od formy prowadzenia działalności gospodarczej, a ściśle od rodzaju prowadzonej ewidencji księgowej.
Przykładowo, spółki z o.o. prowadzą ewidencję księgową w postaci ksiąg rachunkowych, czyli tzw. pełnej księgowości. Ta forma prowadzenia księgowości ma charakter bardzo zaawansowany. Umożliwia ona szybką i jednoznaczną identyfikację wszystkich składników przedsiębiorstwa funkcjonującego w ramach spółki.
Większość jednoosobowych działalności gospodarczych czy spółek cywilnych prowadzi podatkowe księgi przychodów i rozchodów, czyli KPiR. Ta ewidencja księgowa jest bardzo uproszczona. Na jej podstawie trudno jednoznacznie stwierdzić, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa funkcjonującego w ramach firmy jednoosobowej.
„Duże” jednoosobowe działalności gospodarcze są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych, podobnie jak spółki kapitałowe.
Identyfikacja składników przedsiębiorstwa w działalności gospodarczej
Ze względu na uproszczoną formę ewidencji księgowej, sprzedaż przedsiębiorstwa prowadzonego w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej to dość skomplikowany proces. O wiele łatwiej przeprowadza się sprzedaż firmy prowadzonej w formie spółki z o.o.
Na temat sprzedaży jednoosobowej działalności gospodarczej pisałem szerzej na moim blogu. Link znajdziesz tutaj.
Sprzedaż przedsiębiorstwa funkcjonującego w firmie jednoosobowej wymaga wcześniejszego przygotowania. Właściciel takiej firmy musi zdecydować jakie elementy majątku wchodzą w skład firmy, oprócz tych, które są zawarte w zestawieniu KPiR.
Zestawienia te obejmują tylko niektóre środki (aktywa) trwałe oraz tzw. wyposażenie wykorzystywane w działalności gospodarczej.
Uproszczona ewidencja nie zawiera żadnych informacji dotyczących aktywów (środków) obrotowych wykorzystywanych w przedsiębiorstwie. Chodzi tu na przykład o zapasy, należności, inwestycje krótkoterminowe (m.in. depozyty bankowe) czy gotówkę.
W ewidencji opartej na KPiR brakuje również jakichkolwiek informacji o zobowiązaniach firmy.
Ze względu na uproszczony charakter KPiR trudno odróżnić co stanowi własność prywatną przedsiębiorcy, a co wchodzi w skład prowadzonej przez niego firmy.