Cenzura Internetu wciąż jest powszechnie stosowaną przez autokratyczne rządy techniką odcinania obywateli od świata zewnętrznego. W 2022 rok weszliśmy z 34 przypadkami długotrwałego zakłócania działania Internetu, kolejne miesiące przyniosły 78 podobnych sytuacji – wynika z rocznego podsumowania cenzury internetowej opracowanego przez firmę Surfshark. W porównaniu z 2021 rokiem nowych epizodów było o 40% mniej, jednak rok 2023 powitaliśmy z aż 41 przypadkami długoterminowego ograniczania dostępu do sieci. W 2022 roku niemal połowę (47%) wszystkich nowych sytuacji tego typu odnotowano w Azji. Jedyną częścią świata wolną od zakłóceń była Australia i Oceania.
„Ponad połowa światowej populacji została w zeszłym roku dotknięta cenzurą Internetu. Wiele z tych przypadków dotyczyło pełnych zakłóceń w funkcjonowaniu Internetu na poziomie lokalnym lub krajowym. Mogą one być niszczące i niezwykle niebezpieczne, zwłaszcza w czasie wojny, protestów czy brutalnych represji rządowych. Ograniczenia działania Internetu utrudniają lub nawet uniemożliwiają mobilizację ludzi do obrony demokracji, kontakt z bliskimi, dostęp do serwisów informacyjnych oraz przekazywanie na zewnątrz informacji o bieżącej sytuacji w kraju”
Gabriele Racaityte-Krasauske, rzeczniczka prasowa Surfshark
Najbardziej niepokojące wydarzenia związane z cenzurą Internetu w 2022 roku
- Luty – Rosja zakłóca działanie kluczowych mediów społecznościowych i głównych międzynarodowych serwisów informacyjnych po inwazji na Ukrainę.
- Czerwiec – Indie przerywają dostęp do Internetu w związku z protestami dotyczącymi poboru do wojska.
- Wrzesień – Iran na masową skalę blokuje Internet po śmierci Mahsy Amini.
- Region Dżammu i Kaszmiru odpowiadał za 24 nowe przypadki zakłóceń w 2022 roku – więcej niż jakikolwiek inny kraj na świecie.
„W czasie ostatniego roku widzieliśmy, jak rządy wykorzystywały odłączenia Internetu i usług telekomunikacyjnych jako narzędzie represji i kontroli, uciszając dziennikarzy i ogół społeczeństwa. Łączność internetowa stanowi dziś podstawę praw człowieka. Dlatego bardziej niż kiedykolwiek kluczowe jest dokumentowanie incydentów masowej cenzury i znalezienie sposobów na ponowne połączenie ludzi”
Alp Toker, dyrektor NetBlocks, organizacji monitorującej wolność słowa w Interneci
Azja w czołówce internetowych cenzorów
Nowe ograniczenia Internetu w 2022 roku nałożyło 11 azjatyckich krajów. Daje to łącznie 58 przypadków. Region Dżammu i Kaszmiru miał największą liczbę zakłóceń działania sieci na świecie (24), kolejne były Iran (11) i Indie (10).
Drugie miejsce po Azji zajęła Afryka – 5 krajów nałożyło 13 ograniczeń. Afrykańskim liderem zakłóceń działania Internetu był Sudan (4), za nim uplasowały się Burkina Faso (3) i Zimbabwe (3).
Burkina Faso, Rosja i Azerbejdżan w ubiegłym roku miały najdłuższe przerwy w dostępie do Internetu
- Burkina Faso od stycznia 2022 r. do dziś ogranicza dostęp do Facebooka.
- Rosja zakłóca działanie Twittera, Facebooka i Instagrama od czasu inwazji na Ukrainę. Ten kraj zablokował także dostęp do stron najważniejszych światowych serwisów informacyjnych.
- Azerbejdżan od września 2022 r. do dziś ogranicza dostęp do TikToka.
Ze wszystkich platform społecznościowych najbardziej znienawidzonym przez autokratyczne władze jest Facebook i to on był przez nie najmocniej cenzurowany w ubiegłym roku. Od 2015 roku, aż 46% globalnej populacji doświadczyło jakieś formy rządowej cenzury Facebooka.
Internet Censorship Tracker to narzędzie stworzone przez firmę Surfshark we współpracy z NetBlocks – organizacją monitorującą wolność słowa w Internecie. Badanie monitoruje częściowe i całkowite ograniczenia w dostępie do Internetu i kanałów społecznościowych w 196 krajach i terytoriach od 2015 roku.
