Umożliwić osobom z zewnątrz wgląd we własne technologie? Podjąć współpracę z konkurencją? Dla wielu firm to wciąż rzeczy niewyobrażalne: tego, co uważają za swoje skarby, strzegą tak, jak się strzeże złota w Fort Knox. Taki model myślenia – izolacja zamiast wspólnego rozwijania nowych rozwiązań – przestał się już jednak sprawdzać.
Wzrost presji konkurencyjnej w wyniku globalizacji, krótszy cykl życia produktów, a tym samym silniejsza presja na innowacyjność – to czynniki, które w istotnym stopniu wymuszają optymalizację i jakąś formę otwarcia procesu tworzenia innowacji. Wiele podmiotów nie posiada po prostu środków finansowych koniecznych do tworzenia przełomowych nowych rozwiązań, często brakuje im także wewnętrznych zasobów i specjalistycznej wiedzy. To niemal automatycznie rodzi konieczność łączenia sił z parterami, dostawcami, a nawet z innymi graczami na rynku, w celu zminimalizowania ryzyka. Ten trend, dążenie do tak zwanej konkuperacji (ang. coopetition), czyli współpracy między konkurentami, nie wynika bynajmniej z bezinteresowności, lecz z silnego przekonania, że przedsiębiorstwa mogą zdobyć i trwale utrzymać udział w rynku wyłącznie poprzez poszukiwanie nowych dróg.
W sferze prywatnej błyskawiczną popularność zyskała gospodarka platformowa – portale internetowe oferujące możliwość robienia zakupów, rezerwacji noclegu czy znalezienia partnera życiowego stanowią dziś w oczywisty sposób element codziennego życia. Należy zatem oczekiwać, że siłą rzeczy gospodarka platformowa rozpowszechni się również w obszarze B2B. Bardzo dobrym przykładem jest branża motoryzacyjna – żadna inna nie przeszła w ostatnich latach tak głęboko sięgającej transformacji. Biorąc pod uwagę fakt, że pojazdy stają się coraz bardziej autonomiczne, a mobilność już dawno stała się usługą, menedżerowie z tej branży muszą uważać, żeby lukratywna część biznesu nie przypadła w udziale innym, pozostawiając ich własnym firmom skromną rolę „blacharzy”.
To prawda, że wszyscy producenci samochodów dążą do zwiększania poziomu kompetencji informatycznych wewnątrz własnej firmy – ale stawiają także na współpracę z innymi podmiotami. W tym celu łączą się oni w ekosystemy, których elementy składowe są odzwierciedleniem całego łańcucha wartości dodanej w branży motoryzacyjnej. Producenci zrozumieli już bowiem, że współpraca w obszarze nieróżnicujących cech produktów zwiększa konkurencyjność w zakresie ich cech różnicujących. Pozwala to na znaczne oszczędności nakładów na te technologie, które nie należą do obszaru zasadniczej działalności firmy, a także zapewnia sytuację, w której producenci oprogramowania, w warunkach już i tak ogromnego popytu na ich usługi, mogą w swojej pracy skoncentrować się na tym, co w oczach klienta wyróżnia daną ofertę spośród otoczenia konkurencyjnego. Gospodarka platformowa jest rozsądniejszą opcją nie tylko ze względów ekonomicznych, ale także ekologicznych. W czasach, gdy rośnie poziom zanieczyszczenia środowiska, topnieją surowce i zwiększa się presja organów regulacyjnych, podjęcie współpracy międzyfirmowej pozwala zaoszczędzić cenne zasoby. Tym samym stanowi ona klucz do bardziej zrównoważonego rozwoju.
To prawda, że tak zwany próg innowacyjności jest bardzo wysoki. Niezależnie od tego, jaką nazwą się posłużymy – open innovation, platform economy, czy gospodarka informacyjna – idea jest jedna i ta sama: „Po co marnować czas na ponowne odkrywanie czegoś, co odkrył już ktoś inny i to posiadający prawdopodobnie lepszy know-how?”. Fundamentem innowacji są dziś ekosystemy i platformy cyfrowe, będące również głównym hasłem ruchu open source. Zamiast wydatkować znaczne kwoty i zasoby w tworzenie produktów i rozwiązań od zera, przedsiębiorcy mogą wykorzystywać technologie już istniejące, „uszlachetniając” je własnymi pomysłami. Szczególnie w czasach kryzysu, kiedy ogranicza się budżety na nowe projekty, koncepcja platformy w istotny sposób obniża próg innowacyjności dla przedsiębiorstw. I właśnie ta demokratyzacja jest nam pilnie potrzebna.
